Bilindiği üzere Serbest Bölgeler ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerler olarak adlandırılıyor. Bulundukları ülke ekonomilerine sağladıkları katkıların yanında, ensek ve çağdaş idari yapılarıyla dış ticarete yönelmek isteyen firmalara modern ve gelişmiş bir yatırım ortamı sağlayan SB’ler lojistik merkezler olarak Türkiye’de önemlerini artırmaya devam ediyor. SB’lerin sundukları avantajları ise şöyle sıralayabiliriz. 

Üretici kullanıcılar için vergi avantajlarından yararlanma imkânı, orta ve uzun vadede geleceği planlayabilme, kar transferi ticaret kolaylığı, gümrük vergisi prosedüründen arındırılmış ticari faaliyet, AB ve Gümrük Birliği kriterlerinin gerektirdiği serbest dolaşım belgelerinin temini, pazar ihtiyaçlarına ve şartlarına göre serbestçe belirlenecek ticari faaliyet, her türlü ticari ve sınaî faaliyete uygun ve ucuz altyapı imkânı, her türlü ticari ve sınaî faaliyete uygun ve ucuz altyapı imkânı, eşitlik prensibi, zaman kısıtlaması bulunmaması, gerçekçi bir enflasyon muhasebesi imkânı, yerli ve yabancı tüm pazarlara erişim imkanı, azaltılmış bürokratik prosedür ve dinamik işletme yönetimi, stratejik avantaj, tedarik zinciri imkanlarından yararlanma kolaylığı. 

Özellikle vergi çok önemli bir avantaj. Üretim konulu faaliyet gösteren SB kullanıcılarının imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançlar Gelir veya Kurumlar Vergisinden istisnadır. SB’lerde üretilen ürünlerin FOB bedelinin en az yüzde 85’ini yurtdışına ihraç eden kullanıcıların istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler gelir vergisinden müstesnadır. 

SB’ de hazır işyeri kiralayan kiracı kullanıcı firmalar için 15 yıl, hazır işyeri kiralayan üretici-kiracı kullanıcı firmalar için 20 yıl, kendi işyerini inşa eden yatırımcı-kullanıcı firmalar için 30 yıl, kendi işyerini inşa eden üretici-yatırımcı kullanıcı firmalar için 45 yıl süreli faaliyet ruhsatı düzenlenmesi fırsatı bulunuyor. Bunun yanında, yatırımcı kullanıcılar, hazinenin özel mülkiyetinde bulunan arazi, arsa ve binaları kiralayabiliyor veya bunlar üzerinde 49 yıla kadar irtifak hakkı tesis edebiliyor. Diğer bir avantaj ise SB faaliyetlerinden elde edilen kazanç ve gelirlerin, hiçbir izne tabi olmadan yurt dışına veya Türkiye’ye serbestçe transfer edilebiliyor. 

SB ile Türkiye’nin illeri arasında yapılan ticarette dış ticaret rejimi hükümleri uygulanıyor. Türkiye’den SB’ ye satılan mallar ihracat rejimine, SB’den Türkiye’ye satılan mallar ise ithalat rejimine tabi. SB kullanıcıları, Türkiye’den ihraç fiyatına (KDV’siz) mal ve hizmet satın alabilirler. SB’lerde diğer ülkeler ve diğer SB’ler arasında dış ticaret rejimi uygulanmıyor. 

Bir diğer avantaj ise SB’lere getirilen Türkiye veya AB menşeli malların Türkiye’ye veya AB üyesi ülkelere girişinde gümrük vergisi ödenmemesi… Ayrıca üçüncü ülke menşeli malların SB’ye girişinde ve bu malların Türkiye veya AB üyesi ülkeler dışındaki üçüncü ülkelere gönderilmesi halinde de gümrük vergisi ödenmiyor. Ancak SB’den Türkiye’ye veya AB üyesi ülkelere gönderilen serbest dolaşım durumunda olmayan üçüncü ülke meşeli mallar için Ortak Gümrük Tarifesi’nde belirtilen oran üzerinden gümrük vergisi ödenmesi gerekiyor. 

SB’ler, “Türkiye-AB Gümrük Birliği”nin parçası sayıldığından, bölgelerden Türkiye veya AB menşeli ürünler ile Türkiye’de bulunan ürünlerin ATR Belgesi düzenlenerek AB’ye gönderilmesi mümkün. Üçüncü ülke menşeli ürünler ise Ortak Gümrük Tarifesi’nde belirtilen oran üzerinden SB Gümrük Müdürlüğüne gümrük vergisi ödenerek serbest dolaşıma geçirildikten sonra ATR Belgesi düzenlenerek AB’ye gönderilebiliyor. 

SB’ de sağlanan teşvik ve avantajlardan yerli ve yabancı bütün firmalar eşit olarak yararlanabiliyor. Mallar, SB’ de süre sınırlaması olmaksızın kalabiliyor. Gümrük ve kambiyo mükellefiyetlerine dair mevzuat hükümleri ile üretici işletmelerin talepleri hariç olmak üzere, fiyat, kalite ve standartlarla ilgili olarak kamu kurum ve kuruluşlarına verilen yetkiler SB’lerde uygulanmıyor. SB’lerdeki faaliyetlerle ilgili her türlü ödeme ise dövizle yapılıyor.